کنتاکتور برق چیست؟

کنتاکتور برق چیست؟

توجه داشته باشید که در برق صنعتی و سیستم های قدرت یکی از اصلی ترین و پرکاربردترین تجهیزات، کنتاکتور می باشد. این تجهیز با تحریک بوبین داخل کنتاکتور توسط ولتاژ AC یا DC،برای قطع و وصل کردن مدارهای قدرت از راه دور استفاده می شود.در واقع، کنتاکتور وسیله ای برای قطع و وصل مدار با استفاده از خاصیت الکترومغناطیسی است.‌

علاوه بر این، کنتاکتور یکی از قسمت های ضروری برای تابلوهای برق است که کلید الکترومغناطیسی (Electromagnetic Contact) نیز نامیده می شود.در واقع، نوعی کلید الکترومغناطیسی می باشد که به منظور قطع و وصل کردن مدار، توسط یک سیم پیچ مغناطیسی استفاده می شود.این قضیه بدان معنی است که با تحریک یا وصل شدن این سیم پیچ مغناطیسی یا بوبین، وصل می شود و مدار سه فاز یا تک فاز را وصل می کند و با قطع شدن ولتاژ بوبین، قطع می گردد. این مزیت باعث می شود که بتوان مدار را از راه دور و از هر نقطه ای قطع و وصل نمود.

لازم به ذکر است که بر روی هر کنتاکتور یک یا دو کنتاکت باز و بسته فرمان وجود دارد که از آنها در مسیر فرمان و تحقق قسمت های فرمانی مدار بهره برداری می کنند. کنتاکتورها برای رنج جریان های گوناگون و در ابعاد و اندازه های مختلف ساخته می شوند. از متداول ترین آمپرهای کنتاکتورها می توان به 9 تا 800 آمپر اشاره نمود.

علاوه بر این، ولتاژ بوبین کنتاکتورها در ولتاژ های 24 و 48 و 110 و 220 و 380 ولت AC و DC ساخته می شوند. بوبین کنتاکتورها، در صورت خرابی قابل تعویض هستند و همچنین می توان از بوبین مناسب جهت به کارگیری در ولتاژهای دلخواه گوناگون، استفاده کرد.

همواره این نکته را مد نظر داشته باشید که تفاوت کنتاکتور برق با کلید این است که عملیات قطع و وصل در کنتاکتورها توسط یک بوبین یا سیم پیچ مغناطیسی انجام می شود، در واقع، این بوبین مغناطیسی انرژی الکتریکی را به انرژی مغناطیسی تبدیل می کند و با قطع و وصل شدن برق این میدان مغناطیسی نیز قطع و وصل می گردد و منجر به قطع و وصل شدن مکانیکی کنتاکتور می شود.

همان طور که قبلا اشاره کردیم، بوبین های کنتاکتور را می توان تعویض نمود. کنتاکتورهای تا 25 آمپر یک کنتاکت کمکی یا به صورت باز و یا به صورت بسته دارند و کنتاکتورهای از 32 آمپر به بالا کنتاکت کمکی دو باز دو بسته دارند.

اجزا مختلف کنتاکتور

کلیه ی کنتاکتورها از سه قسمت اصلی تیغه کنتاکت، بوبین (سیم پیچ یا رله) و قاب عایق تشکیل شده اند

بویین کنتاکتور

کویل یا بوبین یا سیم پیچ، یک هسته مغناطیسی سیم پیچی شده است که فرآیند باز و بسته شدن کنتاکت ها را با ایجاد نیروی مغناطیسی لازم برای اتصال فیزیکی تیغه های هادی بر عهده دارد. بوبین کنتاکتور اصلی ترین بخش کنتاکتور می باشد که از یک هسته مغناطیسی سیم پیچی شده تشکیل شده است. نیروی محرک موردنیاز برای بستن کنتاکت ها توسط بویین تأمین می شود.

کنتاکت (تیغه)

کنتاکت ها شامل کنتاکت های قدرت، فرمان و کمکی هستند که هر کدام نقش خاص خود را ایفا می‌کنند. کنتاکت قدرت، جریان الکتریکی را پس از هر بار تحریک شدن بویین هدایت می کند. کنتاکت فرمان در مدار فرمان به کار می رود. کنتاکت های فرمان در حالت عادی به صورت باز و بسته هستند که بعد از تحریک شدن بویین تغییر وضعیت می دهند. کنتاکت کمکی که در حقیقت جزء اجزای اصلی کنتاکتور محسوب نمی شود، به صورت جداگانه روی بدنه کنتاکتور نصب می شود تا با تحریک بویین تغییر وضعیت دهد.

محفظه عایقی

همواره این نکته را مد نظر داشته باشید که عایق بندی کنتاکت ها توسط مواد عایق همچون باکالیت و نایلون صورت می گیرد. این عایق بندی برای ایزوله و قاب محافظ و نگهدارنده برای محافظت از افراد در مقابل برق گرفتگی و نیز ایجاد محفظه ای برای حفاظت از چربی، غبار، آب و گرد و خاک است.

طرز کار:کنتاکتور

طرز کار کنتاکتور بدین صورت است که سیم پیچ موجود در بوبین کنتاکتور، با وصل شدن برق خاصیت آهنربایی پیدا کرده و هسته متحرک موجود را به کمک فنر بین دو هسته به سمت خود جذب می کند و در نتیجه کنتاکت های باز، بسته و کنتاکت های بسته، باز می شوند.

ازجمله مزیت های کنتاکتور می توان به امکان کنترل از راه دور و از چندین محل به صورت اتوماتیک، عمر مکانیکی بیشتر نسبت به کلید های ساده به دلیل عدم ساییدگی در هنگام قطع و وصل کنتاکت ها، ایمنی بیشتر و اقتصادی بودن اشاره نمود.

کلید اتوماتیک شیل ایران

کلید هوایی شیل

ترانس جریان ارمان

کلید هوشمند شیل ایران

اینورتر اشنایدر